Nota Kompak Ting.2 Bab 1

BAHAGIAN TERAS : REKA BENTUK DAN TEKNOLOGI
BAB 1 : Reka bentuk dan Penghasilan Projek
BAB 2 : Elektronik BAB 3 : Lukisan Teknik

BAB 1: REKABENTUK DAN PENGHASILAH PROJEK
1.1 FAKTOR REKABENTUK
1.1.1 Faktor Utama Reka Bentuk
a. Reka bentuk bermaksud suatu usaha membuat susunan bahan secara terancang untuk menghasilkan suatu produk baru.
b. Terdapat beberapa faktor dalam memilih reka bentuk iaitu
1. fungsi • berfungsi kepada pengguna
2. rupa bentuk - menarik perhatian
3. kesesuaian bahan • bahan murah dan senang didapati
4. kaedah pembinaan • cepat dan mudah dibina
5. tahan lasak dan tak mudah rosak 6. kos produk berpatutan 7. kemasan menarik dan bersesuaian
8. keselamatan • tak membahayakan pengguna 9. bernilai komersial

1.2 JENIS BAHAN DAN PENGIKAT

1.2.1 Saiz, Sifat dan Penggunaan Bahan Terdapat beberapa jenis bahan seperti aluminium, keluli lembut,perspek dan pvc.

1. Aluminium : - Diperbuat daripada bauksit - Digunakan dalam pembuatan kenderaan, tin minuman. - Sifatnya lembut, ringan, mudah dipotong dan mudah dibentuk. - Saiznya : 91.4 cmX182.8 cm dan 122 cmX244 cm.
2. Keluli Lembut - Diperbuat daripada campuran besi dan karbon. - Digunakan dalam pembuatan paku, dawai, tin dan pintu pagar. - Mudah dibentuk dan dipotong - Saiznya : 609.6 cmX13 cm dan 609.6 cmX91.4 cm

3. Perspek - Digunakan dalam pembuatan nombor plat kenderaan, peti surat dan cenderamata - Sifatnya bersih dan mudah dipotong - Saiz : 122 cmX244 cm dan 61 cmX 122 cm

4. PVC (polyvinyl chloride) - Dalam bentuk paip nipis dan tebal. - Saiz : 13 mm, 19 mm dan 25 mm

Kelebihan dan kelemahan bahan :
BAHAN KELEBIHAN KELEMAHAN
Aluminium • Ringan. Tak berkarat • Mudah dipotong dan dibentuk • Sukar dipateri • Tak tahan asid
Keluli Lembut • Lebih teguh dan boleh dipateri Berat, mudah karat

Perspek Ringan, mudah dipotong dan dibentuk Tak kalis haba, Mudah pecah

PVC Ringan, tak berkarat, murah, mudah dipotong Tak kalis haba, mudah pecah

1.2.2 JENIS-JENIS PENGIKAT

Pengikat ialah bahan yang digunakan untuk mencantumkan bahagian tertentu.

1. Ribet - Buat cantuman kekal pada projek - Diperbuat daripada kuprum, keluli dan aluminium - Saiz: 2.4mm, 3.2mm, 4.0mm, 4.8mm - Panjang ribet ialah 3mm, 6mm atau 1cm

2. Glu Panas - Mencantum komponen kekal - Mudah digunakan kerana cepat mencair dan cantuman yang kukuh. - Dicair menggunakan hot glue gun

3. Skru Benam Sendiri - Untuk mencantum kepingan nipis seperti logam, kepingan perspek dan papan lapis - Saiz : antara 6mm hingga 63mm

1.3 ALATAN TANGAN DAN MESIN

1.3.1 Nama dan Fungsi Alatan Tangan

Pisau pemotong perspek Digunakan untuk memotong perspek

Gandin getah Untuk mengetuk kepingan logam Bagi mengelakkan calar dan kemek

Penebuk pusat Mempunyai mata bersudut 60° Fungsinya untuk membuat tanda pada logam sebelum digerudi

Rivetter Alat khas memasang ribet Kerja meribet dilakukan pada kepingan logam, papan lapis, kanvas dan kulit

Hot glue gun Untuk memanaskan glu panas Memerlukan 3 • 5 minit untuk dipanaskan

Staple Gun Untuk merekat fabrik seperti kain, kanvas,PVC dan kulit.

1.3.2 NAMA DAN FUNGSI MESIN MUDAH ALIH

1. Mesin Gergaji Jig - Digunakan untuk kerja memotong bentuk lengkung, bulat, dan persegi - Bahagian utama gergaji jig adalah : a. Mata gergaji • memotong kayu b. Motor • menggerakkan gergaji

2. Cordless Screw Driver - Fungsinya memasang/menanggalkan skru - Bahagian utama : a. Bindu • memegang mata pemutar skru b. Pelaras putaran • mengubah arah putaran bindu c. Mata pemutar skru • untuk memasang skru

3. Sander - Untuk melelas dan menghasilkan permukaan yang licin, cantik dan rata. - Ada dua jenis sander : a. Finishing sander • untuk kerja ringan, hasilkan lelasan lebih halus dan licin b. Belt and disc sander • untuk kerja kasar, melelas bahagian tepi dan hujung permukaan - Bahagian utama sander : a. Tapak • tempat bahan pelelas dipasang b. Tuil pelaras • melaraskan gerakan tapak sander

1.3.3 MENGGUNAKAN DAN MENYENGGARA MESIN

Mesin mudah alih Kerja-kerja senggaraan Mesin gergaji jig Bersihkan mata, tapak dan motor mesin gergaji Ketatkan skru jika longgar Cordless screw driver Cas bateri selepas digunakan Bersihkan dengan semburan udara mampat Sander Bersihkan dengan semburan udara mampat Tukar pelelas jika telah haus atau terkoyak

1.4 PROSES REKABENTUK

1.4.1 LUKISAN PROJEK
Lukisan projek memberikan maklumat lengkap sesuatu projek. Melalui lukisan, rupa bentuk projek, dimensi, bahan, teknologi pembuatan dan peralatan yang akan digunakan dapat dikenal pasti.

1. Membuat Lakaran Rekabentuk a. Lakaran 3D - memberi gambaran sebenar projek - daripada lakaran 3D, panjang, lebar dan tinggi projek dapat diketahui - lakaran 3D boleh dibuat melalui lakaran oblik dan lakaran isometrik b. Lakaran 2D - menghuraikan lakaran projek dengan lebih terperinci - menunjukkan bentuk sebenar objek dalam dua pandangan, atau tiga pandangan iaitu pandangan atas(pelan), pandangan hadapan dan pandangan sisi. - lakaran 2D dilukis dalam unjuran ortografik

2. Mendimensi Lakaran - Menunjukkan ukuran sebenar projek - Ukuran perlu dibuat dengan tepat dalam unit milimeter (mm).

3. Menilai dan Memilih Lakaran yang Paling Sesuai - lakaran terbaik dipilih sesudah penilaian dibuat.


1.4.2 PEMBINAAN 1. Mengukur - Ukur dengan peralatan seperti pita pengukur, pengukur keluli, pensil dan sesiku L 2. Menanda - Peralatan menanda adalah pisau penanda, pensil, penggarit dan penebuk pusat. - Bagi mengelakkan kesilapan pemotongan bahan dan rekabentuk. 3. Memotong - Peralatan memotong ialah gergaji besi, gunting besi dan pemotong perspek. 4. Membentuk - Membentuk dilakukan sebelum bahagian projek dipasang - Aktiviti membentuk ialah melengkung, melipat dan membengkok 5. Mencantum - Proses memasang bahagian yang telah dipotong dan dibengkokkan - Kerja-kerja mencantum ialah meribet, melekat dan menskru

1.4.3 KEMASAN Kemasan dilakukan supaya projek kelihatan cantik, tahan lama, berkualiti dan selamat digunakan

ALAT KEMASAN

1. Pengikis - Fungsinya mengikis permukaan bagi membuang cat lama dan tanda mengelupas.

2. Berus cat - Kegunaan untuk menyapu cat - Saiz ditentukan oleh kelebaran berusnya - Penggunaan saiz berus adalah berdasarkan saiz ruang yang akan dicat

3. Berus Syelek - Kegunaan untuk menyapu varnis, lekar, tona kayu dan syelek - Ada dua jenis iaitu berus jenis tangkai buluh dan jenis tangkai kayu

4. Kertas Las - Digunakan untuk melicinkan permukaan bahan - Dibezakan mengikut kekasaran dan kehalusannya - Kertas lan dan grednya: Gred Kasar/Halus 00 Paling halus 0 Halus 1 Sederhana 2 Kasar 3 Paling kasar

5. Tepung Penyumbat - Digunakan untuk menutup liang-liang atau celahan pada kayu - Dibancuh dengan air. Tujuannya supaya projek kelihatan kemas


BAHAN KEMASAN
• Mencantikkan projek/tahan lama

A. Cat Licau (cat kilat) - Menghasilkan permukaan licin, berkilat dan kalis air - Sesuai untuk kemasan luaran - Bahan pelarutnya ialah turpentin

B. Cat Sembur - Menggunakan penyembur, cepat kering

C. Syelek - Ada dua jenis iaitu bentuk kepingan dan cecair - Tidak tahan haba dan tidak kalis air - Bahan pelarutnya adalah spirit metil

D. Varnis - Kalis air dan haba - Hasilkan kemasan yang berkilat

E. Tona Kayu - Kalis air dan haba - Hasilkan kemasan yang cantik daan berkilat

F. Semburan Lekar Jernih - Kalis air dan kalis haba, ianya cepat kering

G. Pelekat - Pelbagai warna, bentuk dan corak - Kebanyakan pelekat mempunyai glu


1.4.4 MEMBUAT KEMASAN

1. Apabila membuat kemasan pada projek pastikan perkara berikut dipatuhi : a. Permukaan yang nak disapu mestilah bersih, bebas dari habuk, minyak atau karat b. Gosok dengan kertas las jika permukaan kotor, berkarat atau kasar c. Goncangkan tin atau bekas cat atau varnis sebelum digunakan d. jika guna cat semburan, sila sembur pada jarak 30cm dari projek e. Pastikan kemasan kering sebelum dicat berikutnya f. Sapu cat sehala sahaja mengikut urat kayu


.5 REKABENTUK PROJEK

1.5.1 PERNYATAAN MASALAH ATAU KEPERLUAN

A. Mengenalpasti Masalah Atau Keperluan - Supaya jalan penyelesaian dapat dicari

B. Mengumpulkan Maklumat Atau Data - Maklumat yang perlu dicari ialah rupa bentuk projek, bahan digunakan, saiz projek dan teknologi yang digunakan - Cara mengumpul maklumat ialah : 1. memerhatikan projek sedia ada 2. lawatan 3. perbincangan, meneliti bahan bacaan 4. internet

C. Menentukan Kriteria Reka Bentuk - Boleh berfungsi, mudah dibina - Selamat digunakan, kukuh dan stabil serta bernilai komersil

D. Menyenaraikan Alternatif Penyelesaian Dalam Bentuk Lakaran - Melakarkan beberapa jenis dan bentuk lakaran


1.5.2 PERANCANGAN, PEMBINAAN DAN PENGUBAHSUAIAN

A. Menentukan dan Merancang Pembinaan Projek

B. Menyediakan Jadual Kerja

C. Menyenaraikan Alatan Tangan, Bahan dan Mesin yang Diperlukan

D. Membina Projek Berdasarkan Lukisan Kerja yang Dipilih
E. Menguji dan Menilai Projek

F. Mengubahsuaikan Projek

1.5.3 PENDOKUMENTASIAN

A. Mengumpulkan dan Merekodkan Maklumat Projek - Maklumat yang disimpan ialah: a. pernyataan masalah b. lakaran projek c. lakaran projek yang dipilih d. senarai bahan, alatan dan mesin yang digunakan e. jadual kerja f. data pengujian dan penilaian g. maklumat pengubahsuaian h. kos projek

B. Mengira Kos Pengeluaran Projek Cara mengira kos pengeluaran : Kos Pengeluaran : Kos Bahan + Kos Upah + Kos Overhead Contoh Pengiraan : a. Kos bahan : RM8.25 b. Kos upah : RM14.95 c. Kos Overhead : RM0.70 Maka kos pengeluaran : Kos bahan+kos upah+kos overhead

C. Membuat Persembahan Projek - Kandungan persembahan ialah : a. nama projek b. lakaran rupa bentuk projek c. fungsi projek d. bahan, alatan dan mesin e. anggaran kos projek f. tempoh masa pembinaan projek g. teknologi yang digunakan